- Ülke Adı: Benin Cumhuriyeti
- Başkent: Porto-Nova
- Nüfusu: 10.160.556
- Yüz Ölçümü: 112.622 km2
- Komşuları: Benin’in komşuları, Nijer, Nijerya, Burkina Faso ve Togo’dur.
- Konuşulan Dilleri: Resmi dili Fransızca olup Gur, Hausa, Eve ve Mina dilleri konuşulmaktadır.
- Telefon kodu: +229
- Başkan: Patrice Talon
- Para Birimleri: CFA Frangı
Benin Kuruluş Yılı ve Geçmişi
Benin’de ilk yerleşimin ne zaman başladığına dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ülke İslamiyet ile Kuzey Afrika’dan gelen tüccarlar ve kuzeyde yaşayan Songray halkı vasıtası ile tanışmıştır. Benin’in kuzeyinde bulunan Nijer havzasında kurulmuş olan Songray Krallığı ülkenin tanışmasında etkili olmuştur. Kuzeyde daha önce Dendi kabileleri bulunurken bu bölgenin bir kısmı daha sonra Songray Krallığı’nın hakimiyetine geçmiştir. Böylece Benin halkı gelen Songray Krallığı sayesinde ilk defa İslamiyet’le tanışmış oldu.
Bir ticaret yolu olarak kullanılması ve Müslüman tüccarların Benin üzerinden ticaret yapmaları İslamiyet’in yayılmasında etkili olmuştur. Songay Krallığı, 17.yüzyılda Faslılar tarafından ortadan kaldırıldı. Songay Krallığı’nın bulunduğu bölgeye Faslı Müslümanlar yerleşti. Yerleşen Müslüman Faslılar Benin halkının İslamiyet’i benimsemeleri konusunda olumlu etkilerde bulunmuştur. Ülkenin en önemli merkez kentlerinden biri olan Parakou, İslam’ın tebliği için önemli bir merkez konumuna getirildi. Parakou sayesinde putperest köylerin yanında Müslüman köyleri oluşmaya başladı.
Parakou kentinin İslamiyet’le tanışmış olması yakınlarında bulunan Cuku kentini de etkiledi. İslam’ın yayılması ülkede böylece devam etti. 19. yüzyıla gelindiğinde İslamiyet Benin’in güney ve orta kesimlerine ulaşmış oldu. İslamiyet’in ülkenin güneyine bu denli hızlı yayılmasında Nijerya’dan gelen Yoruba Müslümanlarının ve ticari faaliyetlerin etkisi büyüktür.
15. yüzyıla kadar ülke Portekiz’in sömürgesi altındaydı. Portekizliler ülkeye ilk çıktıklarında Benin’de 3 tane krallık bulunmaktaydı. Bu krallıkların en güçlü olan Dahomey’di. Bundan dolayı ülke 1975 yılına kadar Dahomey adı ile anılmıştır. Dahomey Krallığı zamanında kendilerini hakimiyet altına almak isteyen Fransızlara karşı büyük mücadeleler vermiştir. Bu mücadeleler neticesinde Dahomey Krallığı yerli kabilelerin büyük kısmını kendine dahil ederek krallığını büyütmüştür.
Dahomey Krallığı sömürgeci Fransız ve İngilizlere karşı kendini güvene alabilmek ve ticari çıkar sağlayabilmek için bazı tavizler vermektedir. Bu tavizler arasında yerli halktan bir kısmını köle olarak Afrika’ya götürülmesi bulunmaktadır. Bu tavizlerden dolayı Benin kıyıları köle ticareti için önemli bir merkez haline gelmiştir. Fransızlar, 1861 ve 1868 yılında Dahomey Krallığı ile yaptığı anlaşmalar gereği köle ticareti yapmak için ülke kıyılarına iyice yerleşmiş oldu. Fransızlar ile İngilizler arasında bu durumdan dolayı çatışmalar yaşanmaya başladı. Porto Novo ve Kotonu’da bulunan Fransız sömürgeciler ülkenin tamamını ele geçirmek için 1882 yılında işgale kalkıştılar.
Dahomey Krallığı bu işgale karşı dirense de Fransızların kuzeye doğru ilerlemesine engel olamadılar. Yıl 1904 olduğunda ülkenin tamamı Fransızların eline geçmişti. Fransa ülkeye genel bir vali atayarak yönetmeye başladı. Zaman içinde ülkede sömürüye karşı çeşitli ayaklanmalar yaşandı. Ancak ülkenin bağımsızlığını alması 1960 yılında gerçekleşti. 1 Ağustos 1960 yılında bağımsızlığını kazanan ülkede aralık ayında seçimler yapıldı. Yapılan seçimleri Dahomey Birlik Partisi kazandı ve iktidara geçti.
Dahomey Birlik Partisi’nin iktidarı 1963 yılında yapılan darbe ile bitirildi. Ülkede 1972 yılına kadar toplam 6 tane askeri darbe yapılmıştır. En son darbe komünist bir yönetim kurmak isteyen Yarbay Mathieu Kerekou tarafından yapılmıştır. 1989 yılında yapılan seçimlerde yarbay 5 yıllığına iktidarı ele geçirdi. Fakat çıkan ayaklanmalar sonucunda yarbay görev süresi dolmadan istifa etmek zorunda kaldı. Yerine yapılan seçimlerde Nicephore Soglo seçildi.
Gezilecek Yerler/Tarihi ve Turistik Mekanlar
Uzun yıllar sömürge altında kalmış olan ülkede çok sayıda gezilecek ve görülecek doğal güzellikler ve tarihi yapılar bulunmaktadır.
Abomey Kraliyet Sarayları
12 adet saraydan meydana gelen Abomey Kraliyet Sarayları ülkenin Abomey kentinde bulunmaktadır. 40 hektarlık bir alanda kurulmuş olan bu saray kompleksi Dahomey Batı Afrika Krallığı’na aittir. UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmış olan saraylar 17. yüzyılda yapılmıştır. Yaşanan kasırga nedeniyle 1984 yılında zarar gören saraylar tamirat ve tadilattan geçirilmiştir.
Pendjari Ulusal Parkı
Ülkenin kuzeybatısında bulunan Pendjari Ulusal Parkı, komşusu olan Burkina Faso’nun milli parkı ile bitişiktir. Adını Pendjari Nehri’nden alan park yaklaşık 2755 kilometrelik bir alanı kaplamaktadır. 2009 yılında UNESCO Geçici Dünya Miras Listesi’ne alınan parkta su aygırı, fil, antilop, manda, çeşitli kuş türleri bulunmaktadır. Yabani hayatı ile safari yapmayı isteyenlerin dikkatini çekmektedir.
Porto-Novo Kraliyet Sarayı
Ülkenin krallarının eski ikametgahı olan ve Kral Toffa Sarayı veya Honme Müzesi olarak bilinen Porto-Novo Kraliyet Sarayı1996 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne alınmıştır. Günümüzde müze olarak hizmet veren yapıda Kral Toffa dönemine ait belgeler ve eserler bulunmaktadır.
W Ulusal Parkı
10 bin kilometrelik bir alanı kaplayan ve W Regional Park olarak da bilinen bölge 1954 yılında ulusal park ilan edilmiştir. Benin, Burkina Faso ve Nijer ortak yönetiminde bulunan park Niger Nehri’nin etrafında kurulmuştur. Zengin bitki örtüsüne, babun, çıta, fil, aslan gibi hayvanların bulunduğu park 1966 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne girmiştir. Park safari tutkunlarına beklentilerinin üzerinde güzellikler sunmaktadır.
Basilique de l'Immaculee-Conception de Ouidah
1903 yılında yapımına başlanıp 1909 yılında bitirilen kilise ülkenin güneyindeki Ouidah kentinde yer almaktadır. Neo-Gotik mimari tarzı ile yapılmış olan küçük bazilika bölgenin en değerli manevi yapısıdır.
Cotonou Katedrali
Roma Katolik Kilisesi olarak hizmet veren Cotonou Katedrali ülkenin en büyük kentlerinden biri olan Cotonou’da bulunmaktadır. 1883 yılında hizmete açılan katedral bordo ve beyaz çizgili görüntüsü ile dikkatleri çekmektedir. Manevi yapı 1955 yılında Cotonou Büyükşehir Başpiskoposluğu olarak benimsenmiştir.
Mutfağı ve Yemek Kültürü
Ülkede yemekler genellikle hamur işi ve sebzelerden yapılmaktadır. Et ve et ürünleri sınırlı olduğundan dolayı hem pahalı hem de fazla bulunmadığından yemeklerde fazla kullanılmamaktadır. Benin mutfağında daha çok fıstık, mısır, sebzeler, hamur ve bol miktarda meyve tüketilmektedir. Ülkenin en temel besin öğesi olan mısır, pirinç ve buğday gibi yemeklerde kullanılmaktadır.
Oldukça popüler olan mısırı ülke halkı öğlen yemeklerinde soslu olarak tüketmektedir. Sokak büfelerinde sıklıkla satılan Acaraje Batı Afrika kıtasının en ünlü yiyeceğidir. Hurma yağı ile kızartılan yemeğin içine fasulye, ezilmiş bezelye ve soğan konulmaktadır. Turistlerin de beğenerek tükettiği Acaraje atıştırmalık olarak bilinmektedir.
Yer fıstığının çok fazla tüketildiği ülkede fıstığın çorbası bile yapılmaktadır. Yoğun kıvamlı olarak yapılan çorbayı bilenen diğer çorbalardan ayıran özellik içindeki fıstıktır. Akşam yemeklerinde başlangıç olarak çorba tüketildiğinden fıstık çorbasının Benin kültüründe önemli bir yeri bulunmaktadır. Kızarmış muzdan yapılan ve farklı bir aroması olan Alloco, biber ve soğan ile servis edilmektedir. Ülkeye özgü bir un çeşidi olan Garri, hamur işi ve tatlılarda kullanılmaktadır. Garri’li Kek, tatlı ihtiyacını gideren güzel bir tatlı olup kafelerde satılmaktadır.
İnek sütünden yapılmış olan Wagasi Peyniri ülkenin en meşhur yiyeceğidir. Yumuşak ve hafif bir lezzete sahip olan peynir ülkenin merkez kentlerinden biri olan Parakou’da daha fazla satılmaktadır. Wagasi Peyniri tek başına tüketildiği gibi yemeklerde de kullanılmaktadır. Manyok ve yeşil muz ununun su ile karıştırılıp ezilmesinden yapılan bir çeşit hamur olan Fufu, diğer Afrika ülkelerinde olduğu gibi Benin’de de çok sevilmektedir. Ülkenin ana yiyeceklerinden olan fufu, hurma çorbası, yer fıstığı çorbası ve daha birçok yemekle birlikte servis edilir.
