- Ülke Adı: Kırgızistan Cumhuriyeti
- Başkent: Bişkek
- Nüfusu: 6.202.000
- Yüz Ölçümü: 199.951
- Komşuları: Kırgızistan’ın komşuları, Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan ve Çin’dir.
- Konuşulan Dilleri: Kırgızca ve Rusça
- Telefon kodu: +996
- Başkan: Sooronbay Ceenbekov
- Para Birimleri: Som
Kuruluş Yılı ve Geçmişi
Kırgızlar, Yenisey Irmağı boyunca medeni bir hayat sürmüşlerdir. M.S. 1. yüzyılda Hun Devleti’nin egemenliği altına girmişlerdir. Hun Devleti’nin dağılması üzerinden Kırgızlar, 4. yüzyılda Hakas Devleti’ni kurmuşlardır. Zamanla sınırlarını genişleten Hakas Devleti Baykal Gölü’nden Tibet’e kadar olan bölgeye hâkim olmuşlardır. Uzun süre Göktürkler ile mücadele eden Hakaslar, 9. yüzyılda Uygur Devleti’ni yıkmışlardır. 840 yılında yıktıkları Uygur Devleti’nin bulunduğu yerlere hâkim olmuşlardır.
Karahanlılar’ın etkisi ile Kırgızlar 10. asırda İslam dinini kabul etmişlerdir. Moğol istilası sonrasında 13.yüzyılda Moğolların hakimiyetini tanımak zorunda kalmışlardır. Rus istilasının gerçekleştiği 17. yüzyılda Türk boyları ile birlikte Ruslara karşı durmuşlardır. Savaş kabiliyetleri oldukça yüksek olan Kırgızlar büyük mücadele vermelerine rağmen 19. yüzyılda Rusların hakimiyeti altına girdiler. Kırgızlar 1924 yılına kadar Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ne bağlıydılar. 1925 yılında ise Kara Kırgız Özerk Oblastı adını almışlardır. Belli bir zaman sonra Kara kelimesi kaldırılarak 1936 yılında Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti haline getirilmiştir. Böylece Sovyetler Birliğini oluşturan 15 ittifak cumhuriyetinden biri haline gelmişti. Kırgızistan, eski Sovyetler Birliğinin 1991 yılında dağılması ile birlikte 31 Ağustos 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiştir. 25 Aralık 1991 yılında tanınmış olan Kırgızistan, Bağımsız Devletler Topluluğu’na üye olmuştur.
Gezilecek Yerler/Tarihi ve Turistik Mekanlar
Günümüzdeki yedi bağımsız Türk Devletlerinden biri olan Kırgızistan Orta Asya’da bulunmaktadır. Gezilip görülecek çok sayıda tarihi, doğal ve kültürel mekân bulunan Kırgızistan turistik alan bakımından oldukça zengindir. Kırgızistan uçak bileti almayı düşünüyorsanız gezebileceğiniz birkaç tarihi ve turistik yerler şunlardır;
Oş
Kırgızistan’ın en büyük ikinci kenti olan Oş, Fergana Vadisi’nin güneyinde yer almaktadır. Güney Bölgesinin başkenti olan Oş’un tarihi 3 bin yıl öncesine dayanmaktadır. UNESCO Dünya Mirasları Listesi’nde yer alan ve Orta Asya’nın bozulmamış değerli dağı olan Süleyman Dağı’nın eteklerinde bulunan Oş, hem İslam hem de Türk tarihi açısından önemlidir. Turistik mekanlar olan Rabat Abdullah Han Camii, Babür Evi, Oş Pazarı, Şehit Tepe Camii, Oş Drama Tiyatrosu, Kurmancan Datka’nın Heykeli, Kohokelen Vadisi, Oş Tarih ve Kültür Müzesi ile Kulunatinsky Milli Parkı Oş’ta bulunmaktadır.
Bişkek
Ülkenin en büyük kenti olan Bişkek, Kırgızistan’ın başkentidir. Sovyet döneminden kalma tek tip binaları, bahçeleri, parkları, geniş yolları ve meydanları kenti değerli kılmaktadır. Gezilecek yer açısından zengin olan Bişkek’te, Manas Heykeli ve Beyaz Saray, Ala Too Meydanı, Çuy Caddesi, Bişkek Tren İstasyonu, 1886 yılında yapılmış Bişkek Camii, Milli Resim Müzesi, Ulusal Müzesi ve Tarih Müzesi görülmelidir.
Koçkor
Narın vilayetine bağlı görülmeye değer bir kasaba olan Koçkor, ülkenin kırsal yaşamındaki hayatı gözler önüne sermektedir. Koçkor’da kurdukları çadırlarda hayatlarını devam ettiren toplam 15 bin kişi vardır. Halkı tarım ve hayvancılıkla uğraşan kasabada el emeği hediyelik eşyalar da satılmaktadır.
Issık Gölü
Kazakistan sınırına yakın ülkenin kuzey doğusunda yer alan Issık Gölü, Kırgızistan’ın en değerli gölüdür. Isık Gölü olarak da bilinen Issık Gölü, dünyanın en büyük 2. krater gölüdür. Deniz seviyesinden 1609 metre yükseklikte olmasına rağmen kışın donmayana Issık Gölü’nün etrafında harika doğal manzaralar bulunmaktadır. Göl üzerinde tekne turları yapılmaktadır. Dünya üzerinde mutlaka görülmesi gereken yerler arasında olan göl her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilmektedir. Siz de yerli ve yabancı turistlerin her yıl ziyaret ettiği göle bir gezi düzenlemek isterseniz Kırgızistan uçak bileti bakmaya başlayabilirsiniz.
Karakol
Ortalama 80 bin kişinin yaşadığı harika bir şehir olan Karakol, Issık Gölü’nün doğu kıyısında yer almaktadır. Karakol’daki nüfusun büyük kısmı Müslüman Çinliler olan Duganlardan oluşmaktadır. Duganların kendilerine ait yaşam tarzları ve kültürleri vardır. Karakol’da görülmesi gereken çok değerli turistik alanlar vardır. Bu alanların arasında, tamamen ahşaptan yapılmış Rus Ortodoks Katedrali, Dungan Camii, Ak Su Kaplıcaları, Ala Kul Gölü, Yedi Öksüz Kanyonu, Araşan Boğazı, Karakol Milli Parkı ve Ala Kul Gölü bulunmaktadır. 5 kilometre uzaklıktaki Issık Gölü üzerinde tekne turu yapılabilir.
Celal-Abad
100 bin kişilik nüfusu ile ülkenin 3. şehri olan Celal-Abad, Kırgızistan’ın güney batısında yer almaktadır. Ceviz ve kaplıcaları ile ünlü olan Celal-Abad bir Türkistan şehridir. Ekonomisinin büyük kısmını ceviz ticareti oluşturan kentte bulunan Eyüp Dağında sanatoryum ve mineralli sular oldukça popülerdir.
Balasagun
Issık Gölü ve Bişkek arasındaki Çu Nehri Vadisi’nde bulunan Balasagun ülkenin en değerli tarihi şehirlerinden biridir. İslamiyet’i kabul eden ilk Türk topluluğu olan Karahanlıların başkentliğini yapmış olan Balasagun’da Karahanlıların izlerini görmek mümkündür. İlk mesnevi ve siyasetname olan Kutadgu Bilig’in yazarı Yusuf Has Hacib de Balasagun’da yaşamıştır. Karahanlılardan kalma balballar ve Burana Kulesi görülmesi gereken yapılardır.
Son Göl
Kırgızistan’ın ikinci büyük dağ gölü olan Son Göl, Issık Gölü’nün güneybatısında yer almaktadır. Son kul olarak da bilinen Son Göl, yaklaşık olarak deniz seviyesinden 3 bin metre yüksekliktedir. Bitki örtüsü bakımından zengin olan Son Göl’e ulaşabilmek için harika manzaralı vadilerden geçilmektedir. Çevresinde çeşitli canlı türleri bulunan gölün etrafında çok sayıda Kırgız atı görmek mümkündür.
Çolpan-Ata
Issık Gölü’nün kuzey kıyısında, Bişkek’in 240 kilometre doğusunda bulunan Çolpan-Ata, ülkenin en popüler turistik alanıdır. Gezilip görülecek çok yeri bulunan kentte, çamur banyosu, masaj, sauna gibi imkanların bulunduğu otelle çok fazladır. Kırgız kültürünü daha yakından görmek için Çoplan-Ata şehrinde bulunan Ruh Ordo Açık Hava Müzesi ziyaret edilebilir.
Skazka Kanyonu
Masal Kanyonu olarak da bilinen Skazka Kanyonu, Issık Gölü’nün güney kıyısında yer almaktadır. Tepeler arasına saklanmış gizli bir cennet gibi olan kanyon uzun yıllar içinde dış kuvvetlerin etkisi ile oluşmuştur. Masaldan fırlamış bir yer gibi olan kanyon kırmızı kumtaşı kayaçların aşınması sonucunda oluşmuştur.
Mutfağı ve Yemek Kültürü
Türk damak lezzetine hitap eden Kırgız mutfağı et ve hamurdan oluşmaktadır. Kırgız sofralarında ana yemekten önce çorba içilmektedir. Salatalar, meyveler ile reçeller, krakerler ve şekerlemeler oluşan bir tabak muhakkak sofrada bulunmaktadır. Kıymanın nerdeyse hiç kullanılmadığı Kırgız mutfağında çorbalarda bile parça et kullanılmaktadır. Hamur ve et ağırlıklı yapılan çorbaların malzemeleri genellikle büyük parçalar halindedir. İri doğranan malzemeler erimediği için Kırgız çorbaları et suyu kıvamında ve berrak olmaktadır.
Türk mutfağında mantı, Kırgız mutfağında Manty olmuştur. Manty’nın harcı, minik doğranmış et parçaları soğanla yapılmaktadır. Ülkedeki nerdeyse bütün restoranlarda bulunan manty büyük ve şekil olarak faklıdır. Haşlama veya kızartılarak pişirilen mantylar oldukça lezzetlidir ve ülkenin yerel yemekleri arasındadır. Et suyunda haşlanmış eriştenin üzerine koyulan soğanla karışık minik koyun etlerinden oluşan Beşparmak ülkenin en meşhur yemeklerindendir. Elle yendiğinden beşparmak denilen yemek özel günlerde yapılmaktadır. Türk mutfağındaki etli sebzeli pilava benzeyen Paloo, önceden marine edilmiş kuzu, tavuk veya dana etlerinin aralarına hayvan yağları konularak şişe geçirilip ızgarada pişirilmesi ve çiğ soğanla servis edilen Şaşlık yerel yemeklerin en ünlüleridir.
Ana yemek gelene kadar kızarmış hamur parçaları olan Borsok ikram edilmektedir. Borsok kadar yaygın olmasa da bazı bölgelerde katmere benzer Kattama yemeklerden önce ikram edilir. Yaklaşık yüzde 5 alkol oranına sahip olan kısrak sütünün fermente edilmesi ile elde edilen Kımız diğer Orta Asya ülkelerinde olduğu gibi Kırgızistan’da da meşhurdur. Hafif asitli ayran gibi bir tada sahip olan Kımız, et yemeklerinden sonra daha çok tüketilmektedir. Türk mutfağının vazgeçilmez içeceği olan siyah çay Kırgız kahvaltılarının da vazgeçilmezidir. Tek porselen demlikte demlenen siyah çay kadar yeşil çay da tüketilmektedir. Kırgızistan uçak bileti alarak siz de Kırgız mutfağının lezzetli yemeklerini yerinde tadabilirsiniz.
