- Ülke Adı: Yemen
- Başkent: San'a
- Nüfusu: 23,85 Milyon
- Yüz Ölçümü: 527.968 km²
- Komşuları: Resmi adı Yemen Cumhuriyeti’dir. Arap Yarımadası'nda bulunan, Umman ile Suudi Arabistan arasında yer alır. Yemen, Arap Denizi, Aden Körfezi ve Kızıldeniz’e bakan sahillere sahip olan insanlığın en eski medeniyetlerindendir.
- Konuşulan Dilleri: Resmi dili Arapça’dır.
- Telefon kodu: +967
- Başkan: Ahmed bin Dağr
- Para Birimleri: Yemen Riyali
Yemen'in Kuruluş Yılı
1918 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nun egemenliği altında olan Kuzey Yemen bağımsızlığını ilan etti. Güney Yemen ise bağımsızlığına 1967 yılında kavuştu ve bu iki devlet 1990 yılında bir araya geldi. 1960 yılının sonuna kadar Britanya mandasında kalan Güney Yemen, komünistlerin yönetiminde Sovyetler Birliği'nin etki alanı altına girdi. Aynı zamanda Araplar arasındaki çatışmaların merkezi haline gelmişti. Mısır ve Suudi Arabistan gibi ülkeler hem Kuzey Yemen'in hem de Güney Yemen'in içişlerine doğrudan müdahale ediyorlardı.
Yemen Cumhuriyeti, 1990 yılında aşiretler tarafından yönetilen kuzey ile Marksist düşünceye yakın güney kesiminin birleşme kararı ile kuruldu. 1994 yılında ise taraflar arasındaki mevcut uzlaşı ve barış görüşmeleri durdurulunca; ülke iç savaşa sürüklendi. Fakat güneyde yer alan ayrılıkçıların yenilmesiyle birlikte iç savaş tehlikesi son buldu. Yemen, ilk doğrudan cumhurbaşkanlığı seçimlerini Eylül 1999’da düzenledi ve Ali Abdullah Salih seçimleri kazandı. Beş yıl süreliğine ülkenin liderlik koltuğuna oturdu.
Yemen Gezilecek Yerler
Yemen anakarasının 350 kilometre açığındaki Sokotra Adasında yer alan Sokotra Ejderha Ağacı'nı pek kimse bilmez. Adada yaklaşık olarak 40 bin kişi yaşamaktadır. Buraya Tuhaf Adası ya da Mutluluk Adası da denilmektedir. Çünkü adanın üzerinde çok tuhaf bitki ve hayvan türleri bulunmaktadır.
Bu bitkilerden biri de öz suyunun koyu kırmızı olduğu endemik bitkisi olan Sokotra Ejderha Ağacı’dır. Bu ağaç neredeyse ülkenin sembolü haline gelmiştir. Her yıl çok sayıda Yemen uçak bileti ile ülkeye gelmiş yerli ve yabancı turist tarafından ziyaret edilen bu ağaç; ilaç, boya ve kozmetik sanayisinde kullanılmaktadır. Ağacın yapraklarında düşen tozları çocuklar toplayarak turistlere satmaktadır.
Yemen’in başkenti San’a yakınlarında yer alan Dahr Vadisi’nde bir kayanın üzerine inşa edilen Dar-ül Hacer, bir kartal yuvasını andırmaktadır. 1869-1948 yılları arasında İmam Yahya bu sarayı yaz aylarında ülke yönetimi için kullanmış, uzun yıllar boyunca ülke burada yönetilmiştir. “Taş Ev” anlamına gelen Dar’ül Hacer, 5 katlı bir binadır ve 35 odadan oluşmaktadır. Günümüzde müze olarak kullanılan bu bina Yemen’in simgesi olarak bilinir ve çok sayıda eser sergilenmektedir.
Ulu Camii
715 yıllında inşa edilen ve ülkenin en eski camisi olan Ulu Cami, Yemen’in başkenti Sana’a da yer almaktadır. Bu camiyi asıl önemli kılan ise yazılı en eski Kur’an nüshalarının bulundurmasıdır. Emevi mimarisi tarzında inşa edilen caminin içinde Zeydiler için oldukça önemli olan bir de Kâbe bulunmaktadır. Günümüze kadar birçok kez onarımdan geçmiş olsa da yapısı bozulmamıştır ve şu an ibadete açıktır. Ayrıca Ulu Cami, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır.
El Saleh Camii
2008 yıllında ibadette açılmış ve Yemen’in başkenti Sana’a da yer almaktadır. Devrik lider olarak bilinen Ali Abdullah Salih’in ismini taşıyan bu cami, Yemen’in en büyük camisi olarak bilinmektedir. Yemen ve Arap mimarisini modern bir yerde birleştiren cami oldukça dikkat çekmektedir. Çünkü 6 minaresi bulunmakta ve ülkenin mimarisi en güzel olan camisidir.
Eski Şehir Bölgesi
Yemen’in başkenti Sana’a denilince akla ilk gelen yerdir. Bu bölge UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde bulunmakta ve birçok tarihi yapıya ev sahipliği yapmaktadır. Bu tarihi yapılardan birisi de Yemen Kapısı’dır. 6-9 metre yüksekliğinde surlar ve bu surların çok sayıda kapısı bulunmaktadır. 1962 yıllından sonra Yemen Kapısı, Özgürlük Kapısı olarak adlandırılmaya başlanmıştır.
Tuz Pazarı
Ülkenin en önemli ve büyük pazarıdır. Burada hediyelik ve yöresel ürünler satılmaktadır. Başkentin eski şehir bölgesinde tarihi yapılar gezildikten sonra alışveriş yapmak için mutlaka gidilmesi gereken yerlerden biridir.
El-Mukelle
Yemen’in Hadramut ilinin yönetim merkezidir. Ana liman konumunda olan El-Mukelle, ülkenin en büyük 5. şehridir. Huzur dolu sahiliyle Yemen uçak bileti satın alıp ülkeye giriş yapmış turistlerin ilgisini çekmekte ve her yıl çok sayıda turisti misafir etmektedir. Ayrıca tarihi yapıları ile meşhurdur.
Hadibu
Yemen’in Sokotra Bölgesi’nde yer alan Hadibu, ülkenin en önemli turistik merkezidir. Eskiden Tamrida olarak bilinen bu yerde yaklaşık 9 bin kişi yaşamaktadır. Şehir oldukça sakin ve huzurludur. Ayrıca çok sayıda tarihi yapı barındırmaktadır.
Zabid
Yemen’in batı kıyı ovasında yer almaktadır. 13. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar ülkenin başkentliği yapan bu önemli şehir, ülkenin en eski şehirlerinden biridir. Şehir 1993 yıllından berri UNESCO Dünya Mirası Listesinde alınmakta ve 2000 yıllından beri ise Dünya Tehlike Altındaki Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır.
Yemen Aden
Yemen’in turistik bir şehridir. Aden Körfezi’nin kıyısında, Osmanlı ve Arap kültürünün izlerini taşımaktadır. Tarihi yapılar ve görkemli çarşıları Yemen’in Yemen uçak bileti ile en çok turist çeken yerleridir. Bunun yanında Sira Kalesi, Aban Camii, Asla’a gibi turistik yapıları ile ünlüdür.
Yemen sokaklarında kahve ve gat bahçeleri bulunmaktadır. Gat bir tür uyuşturucu olmasına rağmen Yemen halkı arasında oldukça popülerdir. Burası, kadınlar üzerindeki toplumsal baskının en çok hissedildiği yerlerden biridir. Hala kara çarşaflı kadınlar, belinde hançer ve başında sarıkla gezen adamlar, geleneksel giysiler ile sokaklarda oyun oynayan çocuklar görülür.
Yemen'in şu an ki ekonomisi tarıma ve hayvancılığa dayanmaktadır. Tahıl, hurma, pamuk, darı, muz, kahve üretilen başlıca tarım ürünleridir. Hayvancılıkta ise sığır, deve, keçi ve koyun yetiştirilir. Güney Yemen petrol ve doğal gaz açısından zengindir ve petrol tesisleri mevcut iken Kuzey Yemen'de tuz üretilmektedir. Özellikle meşrubat ve sigara üretim tesisleri bulunmaktadır. Yemen'in ihracat ürünleri arasında mineral yakıtlar, yağlar, demir yolu araçları, balık ve deniz ürünleri bulunurken, ithalat ettiği ürünler ise hububat, demir yolu araçları, demir ve çeliktir.
Yemen'de Ramazan ve Kurban Bayramları dışında pek fazla kutlama gerçekleşmez. Bayramlarda ise çeşitli dini ritüeller ve etkinlikler birer festivale dönüşmektedir. Diğer bir dini bayram olan Muharrem'de yine Hz. Muhammed ile özdeşleştirilen çiçekler ülkenin dört yanını sarar. Ülke de gerçekleştirilen en büyük festival ise başkentte yapılan Yaz Festivali’dir. Yeni yeni yapılmaya başlayan bu festivalde ülkenin yine her yanında aktiviteler düzenlenmektedir. Geleneksel el yapımı ürünleri ve endüstriyel araçlar bu festivalde sergilenmektedir.
Yemen'in Mutfağı ve Yemek Kültürü
Yemen yemekleri, Arap yarımadasındaki diğer ülkelerin yemeklerinden oldukça farklıdır. Kuzu eti oldukça fazla tüketilir. Hatta kuzu eti birçok yöresel yemeğin içerisinde bulunmaktadır. Başta çemen olmak üzere baharat kullanımı çok yaygındır. En gözde yemeklerinden birisi olan et yahnisi birçok baharat ile yapılır.
Yemen'de deniz ürünleri de çok sık tüketilmektedir. Bu yemeklerde yine baharat kullanılır. Yöresel yemekleri saltah, assed, fahsa, thareed, samakmofa, fattah, jachnun, lahmmandi ve shafuttur. Genellikle, taboon adı ile tandırlarda yapılan ekmekler yenir. Bu ekmeklerin arasına malooga, khbz ve khamira konur. Yemen, balı ile oldukça meşhurdur. Hatta bal ile bürünmüş bintalsahn yemeği oldukça bilinen bir yemektir.
Ülkede özellikle çay, siyah çay ve kahve tüketilir. Kahve üretiminde oldukça önemli bir yer tutan Yemen, tatlandırıcı olacak kakule, nane ve karanfil kullanır. Yemen'in en ünlü kahvesi ise mocha adı verilen kahvedir. İçecekler arasında soğuk kuru üzüm içeceği çok tercih edilir ve ezilmiş nektardan yapılan içecekler tüketilmektedir.
